Tıbbi adı artroz olan kireçlenme hastalığı, eklem kıkırdaklarının zamanla yıpranarak görevini yapamaması durumudur. Kalça eklemindeki kıkırdak yapı bir şekilde hasarlanır ve yapısı bozulursa kayganlığını kaybederek ağrı ve hareket kısıtlığına neden olur. Bu duruma kalça kireçlenmesi denir.
Kalça kireçlenmesinin en önemli iki nedeni ilerleyen yaş ve aşırı kilodur. Vücudun yükünü taşıyan eklem kıkırdağı sürtüne sürtüne zamanla aşınır. Buna normalin üzerindeki kilo da eklenirse bu hasarlanma daha hızlı ve sert olabilir. Kalça kireçlenmesinin nedenleri arasında sadece yaş ve kilo yoktur. Hatta genç yaştaki ve normal kilolardaki kişilerde de görülebilir. Yaş ve kilonun sadece önemli bir risk faktörü olduğunu belirtmek gerekir. Genetik etmenler, daha önce geçirilmiş travmalar ya da operasyonlar da kireçlenmeyi meydana getirebilir. Kalça kireçlenmesinin tüm sebeplerini maddeler halinde sıralayalım:
Kalça kireçlenmesinin en önemli belirtisi ağrıdır. Hastanın olmazsa olmaz şikayeti olan bu ağrı ilk etapta uzun yürüyüşler, uzun süre ayakta kalma ve merdiven inip çıkma sırasında kendisini belli eder. Hasta dinlendiğinde rahatlar. Fakat zamanla hastalık ilerlediğinde kısa yürüyüşlerde ve hatta dinlenme sırasında dahi ağrılardan durulamaz hale gelinebilir.
Bir diğer belirti de hareket kısıtlılığıdır. Hasta hareketlerine güvenemez. Normalde rahatça yapılabilen hareketler artık zor hale gelebilir. Yürürken veya merdiven inip çıkarken zorlanma görülebilir.
Kalça Kireçlenmesinin Tanısı: Yukarıdaki gibi şikayetleri olan hastalar ilk olarak ortopedi uzmanına başvurmalıdır. Ortopedi doktoru, hastanın odaya girmesiyle tanıyı koymaya başlar. Hastanın yürüyüşünden dahi ilk izlenimi edinebilir. Doğru yapılan bir kalça muayenesi ile de rahatlıkla teşhis yapılabilir. Ancak kesin ve ayrıntılı tanı için röntgen grafisi gerekebilir. Bilgisayarlı tomografiye ve MR’a da gerek duyulduğunda başvurulabilir.
Diğer eklem kireçlenmelerinde olduğu gibi kalça kireçlenmesinde de geriye dönüş sağlayacak bir tedavi yöntemi yoktur. Yani kireçlenerek yıpranan bir eklem eski haline getirilemez. Yapılacak ameliyatsız tedaviler kireçlenmeyi durdurmak ya da hızını yavaşlatmak hedefiyle uygulanır. Kıkırdak yapılar tamamen hasar görmüş ve ileri seviyeye ulaşmışsa; buna hastanın şikayetleri de onay veriyorsa total kalça protezi ameliyatı yapılmalıdır.
Erken ve orta evreli kireçlenmelerde ameliyatsız yöntemler denenebilir. Bu yöntemler arasında kilo verme, dinlenme, fizik tedavi ve ilaç tedavisi yer alır. Ameliyatsız metotlardan yarar görmeyen ve ileri seviyede kalça kireçlenmesi olan hastalara cerrahi prosedür uygulanabilir.
Kalça kireçlenmesi ameliyatında bozulan eklem yüzeyleri çıkartılır ve yerlerine protez dediğimiz materyaller konulur. Açık ameliyattır ve deneyimli ellerde yapılmalıdır. Genel anestezi altında yapılan operasyonun süresi ortalama 2 saattir. Leğen kemiği içindeki yuva ve uyluk kemiğinin üst ucundaki topuz değiştirilerek tüm hareketleri yapabilme olanağı sağlayan ağrısız eklem yapılır. Günümüz teknolojisi sayesinde hem protezin kalitesi yükselmiş hem de ameliyat esnasında ve sonrasında daha konforlu bir süreç yaşanması mümkün hale gelmiştir. Kalça protezi yazımızda daha geniş bilgilere ulaşabilirsiniz.
