Halk arasında bilinen diğer adı ayak başparmağı çıkıntısı olan halluks valgus hastalığı, başparmağın ayağın dış tarafına dönerek ikinci parmağa yaklaşmasıyla karakterize ağrılı bir şekil bozukluğudur. Özellikle sivri burunlu ve yüksek topuklu ayakkabı kullanımı sonucunda başparmak ile birinci tarak kemiğinin birleşim yerinde şişlik (bunion) oluşur. Oluşan kemik çıkıntı şekil bozukluğuyla birlikte ağrı ve kızarıklık meydana getirir. Bu şikayetler nedeniyle halluks valgus kişinin günlük yaşantısını olumsuz etkiler.
Halluks valgus herkeste görülebilir. Bazı kişilerde genetik yatkınlık nedeniyle daha kolay oluşabilir. En çok dar burunlu ve yüksek topuklu ayakkabılar suçlanır. Bu yüzden en çok 30-40 yaş aralığındaki kadınların karşısına çıkar. Bazen hayatında hiç sivri burunlu ve yüksek topuklu ayakkabı giymediğini söyleyen kadınlarda da bu hastalık görülebilir. İşte bunun nedeni ayak yapısıdır. Yani genetik etmenlerdir. Bir diğer neden de ayağın yüksek kavisli veya düz tabanlı olmasıdır. Belirttiğimiz bu nedenler esasında risk faktörleridir. Ayakkabı kullanımına dikkat eden ve daha genç ya da daha yaşlı olan kişilerde halluks valgus görülebildiği gibi birçok erkeğin de karşısına çıkabilir.
Ayak başparmağı çıkıntısına neden olan risk faktörlerini maddeler halinde sıralamamız gerekirse:
Halluks Valgus Belirtileri
Halluks valgusun ilerlemesini durdurmak ya da yavaşlatmak için ameliyatsız tedavi yöntemleri uygulanır. Bunlar parmak arası makaralar ve gece atelleridir. Yalnız bu aletlerin tedaviye katkısı hala daha tartışmalı olmakla beraber çoğu zaman fayda etmezler. Ayrıca kullanımı zordur, kişiye oldukça rahatsızlık verir.
Bizim görevimiz herhangi bir hastalığın tedavisini yaparken hastaya en az zararı vermektir. Bu yüzden her zaman önce ameliyatsız yöntemlere başvurulmalıdır. Ancak bunu yaparken de kişiye boş vaatler vermemek gerekir. Halluks valgus hastalığında kesin tedavi ameliyattır. Cerrahi dışı yöntemlerin pek bir etkisi yoktur. Bu yüzden ameliyatsız yöntemler her zaman ilk tercihimiz olsa da eğer tedavi ameliyattan geçiyorsa bunu anlatmak ve uygulamak gerekir. Halluks valgus ameliyatı hastalığın yapısına, evresine; kişinin ayak yapısına, sosyal hayatına göre farklı yöntemlerle yapılabilir. Röntgen değerlendirmesinden de yardım alınarak hangi yöntemin uygun olacağına karar verilir.
Operasyonların ortak amacı çıkıntılı bölümü düzeltmektir. Ameliyat sonrası süreç de uygulanan tekniğe göre farklılık gösterir. Ortalama 2 gün hastanede kalmak gerekebilir. Ameliyattan 1 gün sonra hasta topuklarının üstüne basarak yürüyebilir. 10 gün sonra özel halluks valgus ayakkabısı ile normal yürüyebilir. Normal ayakkabı giymek için ortalama 1 ay beklemek gerekebilir. Halluks valgus ameliyatı zor ve deneyim isteyen bir ameliyattır. Özellikle ayak cerrahisi konusunda uzman olan kişiler tarafından yapılmalıdır.
